Isinyathelo esikhulu, ekuthuthukiseni ukuzwana kanye nokubhekana nenkinga ekhulayo yenkulumo enenzondo senzeka eMhlanganweni-Jikelele WeZizwe Ezihlangene ngoJulayi 25 2023. Umhlangano wamukele isinqumo esinesihloko esithi “Ukuthuthukisa Izingxoxo Ezihlukene Zenkolo Namasiko Ahlukene kanye Nokubekezelelana Ekulwisaneni Nenkulumo Enenzondo” Isinqumo sigqamisa ukubaluleka kokukhuthaza izingxoxo phakathi kwezinkolo namasiko njengethuluzi lokuvimbela ukusabalala kwenkulumo enenzondo nokucwasa.
Lesi sinqumo sisekelwe ezimisweni ezivezwe ku-United Nations Charter ekwakheni phezu kwezibopho. Igcizelela kakhulu ukuqaphela indima edlalwa izingxoxo phakathi kwezinkolo namasiko. Liqinisekisa ukubaluleka kokuhlonipha amalungelo nenkululeko kungakhathaliseki ukuthi umuntu uyinkolo enjani noma izinkolelo zakhe.
Ngokubona ukuthi inkhulumomphendvulwano inomthelela ekubumbaneni, ekuthuleni nasekuthuthukeni lesi sinqumo sikhuthaza amazwe angamalungu ukuba acabangele ukuxoxisana kwamasiko njengendlela enamandla yokufinyelela ukuthula, ukuzinza komphakathi kanye nezinjongo zentuthuko okuvunyelwene ngazo emhlabeni wonke.
Siqaphela umnikelo obalulekile wenkhulumomphendvulwano ekubumbaneni komphakathi, ukuthula, kanye nentuthuko, lesi sinqumo sinxusa Amazwe Angamalungu ukuba acabangele inkhulumomphendvulwano yenkolo ehlukahlukene namasiko njengethuluzi elinamandla ekufezeni ukuthula nokuzinza komphakathi, kanye nokufeza izinjongo zentuthuko okuvunyelwene ngazo ngamazwe ngamazwe.
Lesi sinqumo esiyingqopha-mlando siphinde sibhekane nokwanda kwenkulumo enenzondo. Igcizelela ukubaluleka kokwenza incazelo yenkulumo enenzondo okuvunyelenwe ngayo emhlabeni wonke futhi imema bonke ababambiqhaza abafanelekile ukuthi bagubhe Usuku Lwamazwe Ngamazwe Lokulwa Nenkulumo Enenzondo. Lesi sinqumo siphinde sigcizelele indima yezemfundo, amasiko, ukuthula, nokuqondana ekulweni nokucwasana nenkulumo enenzondo.
I-General Assembly ikugxeka kakhulu ukugqugquzelwa kwenzondo eholela ekubandlululweni, ekuzondeni noma ekuhlukumezeni kungakhathaliseki ukuthi isakazwa ngemidiya noma izinkundla zedijithali. Igcizelela ukuxhumana, phakathi kwenkululeko efana nenkolo/inkolelo nenkululeko yemibono/yokuveza imizwa ekhuthaza indima yazo ehlangene ekulweni nokungabekezelelani nokucwasa.
Ngaphezu kwalokho, lesi sinqumo sikhuthaza izinyathelo zokulwa nokusabalala kwenkulumo enenzondo ezinkundleni zokuxhumana kuyilapho kuhlonishwa izindinganiso zamalungelo abantu. Icela amazwe angamalungu kanye nezinkampani zenkundla yezokuxhumana ukuthi zisebenzele ukunciphisa inkulumo enenzondo futhi zithuthukise ukufinyelela kwabasebenzisi ezindleleni zokubika.
Ukuze kubhekwane ngempumelelo nale nselelo ekhulayo uMkhandlu-jikelele uye wacela uNobhala-Jikelele we-UN ukuthi ahlele ingqungquthela ngo-2025. Le ngqungquthela izohlanganisa izinhlangano ze-UN, amazwe angamalungu, izinhlangano zabaholi bezenkolo, abamele abezindaba kanye nezinhlangano zomphakathi ukuze kuxoxwe ngamasu okukhuthaza ukuxoxisana. phakathi kwezinkolo namasiko njengendlela yokulwa nenkulumo enenzondo.
Njengoba lesi sinqumo sikhona, umphakathi wamazwe ngamazwe usulungele ukuqinisa imizamo yawo ekudaleni umhlaba lapho ukuqondana, ukubekezelelana nokuhloniphana kunqoba izithiyo zenkolo. Ngokumelana nenkulumo enenzondo nokucwasa sihlose ukukhuthaza indawo ehlanganisa ukwamukela nokuhlonipha inkulumo-ze.
Ukuzinikela okuqinile koMhlangano Jikelele, ekukhuthazeni ukuxoxisana phakathi kwezinkolo namasiko kusebenza njengobufakazi bokuzimisela kwethu ukwakha ikusasa elibonakala ngokuthula, ukuqonda, nobumbano sibe sidlula ulimi oluhlukanisayo.