NgoNovemba 2023, izingxoxo phakathi kwe-EU ne-Australia zeSivumelwano Sokuhweba Ngokukhululekile (FTA) zawa. Lokhu kwakungenxa yezidingo eziqinile ezivela ku-EU mayelana nezinkomba zendawo ezivikelekile - ikhono lokuthengisa iwayini neminye imikhiqizo njengevela endaweni ethile - kanye nendlela eguquguqukayo yokufinyelela emakethe yokuthunyelwa kwezolimo kwamanye amazwe.
Emasontweni ambalwa kamuva, kwabonakala ukuthi ukungaboni ngaso linye okuqhubekayo ezingxoxweni ze-EU-Mercosur - ikakhulukazi ngenxa yezidingo zemvelo nokugawulwa kwamahlathi ezivela eBrussels - bekungakaxazululwa, noMongameli waseBrazil uLula ethi i-EU "intula ukuguquguquka".
Ngesikhathi esifanayo, abaxoxisana be-EU baphothule omunye umjikelezo wezingxoxo ne-Indonesia exhunywe ku-FTA ehlongozwayo: cishe akukho nqubekelaphambili eseyenziwe cishe izinyanga eziyisithupha, futhi lo mhlangano wakamuva awuhlukile.
Isithombe sicacile:
Ubufakazi bubonisa ukuthi lokhu akuyona inkinga ngozakwethu esixoxisana naye. Ezinyangeni eziyi-12 ezedlule, i-Indonesia iphothule uhlelo isivumelwano ne-United Arab Emirates (ngaphansi konyaka). Isanda kuthuthukisa ekhona isivumelwano neJapan, futhi ukuxoxisana neCanada kanye ne-Eurasian Economic Union, phakathi kwabanye. Ingaphakathi kuphela izingxoxo ne-EU ukuthi i-Indonesia ithole ukuthi inqubekelaphambili ihamba kancane futhi inzima.
Akuzona kuphela izingxoxo ze-FTA: icala le-World Trade Organization (WTO) ngokumelene ne-EU, elifakwe yi-Indonesia kulindeleke ukuthi likhiphe isinqumo maduze. Leli cala, ngaphezu kwezingxabano ezikhona mayelana ne-Renewable Energy Directive kanye nokuthunyelwa kwe-nickel, kusho ukuthi i-Indonesia ibona izinqubomgomo zethu njengezivikelayo nezimelene nokuhweba. Ukhetho lukamongameli luhlelelwe uFebhuwari: ohamba phambili uPrabowo ukusho ngokusobala ukuthi i-Indonesia "ayiyidingi i-EU," egqamisa "izindinganiso ezikabili" kunqubomgomo yezohwebo ye-EU.
Ngakho-ke, iyiphi indlela eya phambili yobudlelwano?
Ukhetho lwe-EU, kanye nokuqokwa kweKhomishini entsha, kudinga ukumemezela ukuguqulwa kwendlela. Ukuphromotha ukuthunyelwa kwe-EU, nokwandisa ukufinyelela emakethe kuma-giants wesikhathi esizayo afana ne-Indonesia ne-India, kudinga kube yinto eza kuqala. Ukuvinjwa kwezobuchwepheshe kudinga ukushintshwa ubuholi obuqinile bezepolitiki nokuzibophezela kozakwethu abasha bokuhweba.
Ukubandakanya lawa mazwe ozakwethu ezindaweni zenqubomgomo ye-EU ezithinta wona - njenge-Green Deal - nakho kubalulekile. IKhomishana ibonakala ingaboni kahle ukuthi i-EU Deforestation Regulation izoba nemiphumela engakanani: Amazwe angu-14 asathuthuka, okuhlanganisa ne-Indonesia, asayine incwadi evulekile eyigxekayo, futhi izinselele ze-WTO ziseduze. Ukubonisana ngendlela efanele kanye nokuxhumana nabameli bekungavimbela lokhu ekubeni yinkinga. Lokho kuxoxisana kudinga ukufinyelela ngale kwamaNxusa: I-Indonesia inezigidi zabalimi abancane abakhiqiza amafutha esundu, irabha, ikhofi, futhi bazothinteka kabi umthethonqubo we-EU. Ukuntuleka kokufinyelela kusho ukuthi lawo mazwi manje aseyizonda ngokuphelele kwi-EU.
I-Indonesia iyonke ayiphikisani. Iyaqhubeka nokulandela izingxoxo neKhomishana, futhi amanye Amazwe Angamalungu - ikakhulukazi iJalimane ne-Netherlands - anezingxoxo ezinhle zamazwe amabili. Kodwa isiqondiso sokuhamba siyakhathaza: asikwazi ukukhokhela eminye iminyaka engu-5 ye-stasis ezingxoxweni zohwebo, kuyilapho ukungezwani kwezombusazwe kuphakama eduze nemingcele yokuhweba ye-EU (iningi layo elingakaqali ngisho nokungena).
Ukhetho lungase, futhi kufanele, lunikeze isiqalo esisha kuzo zombili izinhlangothi. Kunjalo naseNdiya (ukhetho ngo-Ephreli-Meyi), futhi mhlawumbe nase-United States (November). Iphuzu elibalulekile elixhumanisa konke lokhu ukuthi lisebenza kuphela uma iKhomishana entsha izimisele ngokuthuthukisa amathuba okuthunyelwa kwempahla e-EU - kanye nokunciphisa imigoqo yokuhweba kunokuba imise eminye yayo.