10 C
Brussels
ISonto, Ephreli 28, 2024
Isayensi NobuchwephesheIsibonakude sibona okokuqala ngqa ulwandle lomhwamuko wamanzi...

Isibonakude sibona ngokokuqala ngqá ulwandle lomhwamuko ozungeze inkanyezi

ISIVIVINYO: Ulwazi nemibono ekhiqizwe kabusha ezihlokweni yilabo abakushoyo futhi kuwumthwalo wabo siqu. Ukushicilelwa ku The European Times akusho ngokuzenzakalelayo ukuvumela umbono, kodwa ilungelo lokuwuveza.

IZINGUQUKO ZOKUNQAPHELA: Zonke iziqephu zendatshana ezikule sayithi zishicilelwa ngesiNgisi. Izinguqulo ezihunyushiwe zenziwa ngenqubo ezenzakalelayo eyaziwa ngokuthi ukuhumusha kwe-neural. Uma ungabaza, bheka njalo isihloko sokuqala. Ngiyabonga ngokuqondisisa.

Ngokuphindwe kabili njengeLanga, inkanyezi u-HL Taurus sekuyisikhathi eside ibuka izibonakude ezisekelwe phansi nezisekelwe emkhathini.

I-ALMA radio astronomy telescope (ALMA) inikeze ngezithombe zokuqala ezinemininingwane zama-molecule amanzi kudiski lapho amaplanethi angazalwa khona enkanyezini encane kakhulu u-HL Tauri (HL Tauri), kubika i-AFP, icaphuna ucwaningo olushicilelwe kumagazini i-Nature Astronomers.

"Angikaze ngicabange ukuthi singathola isithombe solwandle lomhwamuko wamanzi endaweni lapho kungenzeka khona iplanethi yakheke," kusho uStefano Facini, isazi sezinkanyezi eNyuvesi yaseMilan nombhali oholayo wocwaningo.

Itholakala kumlaza we-Taurus futhi iseduze kakhulu noMhlaba - “kuphela” ibanga leminyaka engu-450 yokukhanya, inkanyezi enkulu ngokuphindwe kabili kune-Sun HL Taurus kade yaba sendimeni yokubuka izibonakude ezisekelwe phansi nezisekelwe emkhathini.

Isizathu siwukuthi ukusondela kwayo kanye nentsha - okungenani iminyaka eyisigidi ubudala - inikeza umbono omangalisayo wediski yayo ye-protoplanetary. Yinqwaba yegesi nothuli ezungeze inkanyezi evumela amaplanethi ukuba akheke.

Ngokusho kwamamodeli we-theory, le nqubo yokubunjwa ithela ikakhulukazi endaweni ethile ku-disc - umugqa weqhwa. Yilapho amanzi, asesimweni somhwamuko eduze nenkanyezi, ephenduka abe isimo esiqinile njengoba ephola. Ngenxa yeqhwa elizimboze, izinhlamvu zothuli zibophana kalula.

Kusukela ngo-2014, isibonakude se-ALMA besihlinzeka ngezithombe ezihlukile zediski ye-protoplanetary, ebonisa izindandatho ezikhanyayo ezishintshanayo nemisele emnyama. Kukholelwa ukuthi lezi zamuva zikhaphela ukuba khona kwembewu yamaplanethi, akhiwa ukuqoqwa kothuli.

Ucwaningo lukhumbula ukuthi ezinye izinsimbi zithole amanzi azungeze i-HL Taurus, kodwa ngaphansi kakhulu isinqumo sokucacisa ngokunembile umugqa weqhwa. Ukusuka endaweni ephakeme ngamamitha angaphezu kuka-5,000 e-Atacama Desert, i-European Southern Observatory's (ESO) ibonakude yomsakazo ingeyokuqala ukuchaza lo mkhawulo.

Ososayensi baphinde baqaphele ukuthi, kuze kube manje, i-ALMA ukuphela kwesikhungo esikwazi ukuxazulula ukutholakala kwamanzi kudiski ebandayo eyenza iplanethi.

Isibonakude somsakazo sithole okulingana okungenani okuphindwe kathathu inani lamanzi aqukethwe kuzo zonke izilwandlekazi zomhlaba. Ukutholwa kwenziwa endaweni esondelene kakhulu nenkanyezi, enendawo engaba izikhathi eziyi-17 ibanga phakathi koMhlaba neLanga.

Mhlawumbe okuphawuleka nakakhulu, ngokusho kukaFacini, ukutholakala komhwamuko wamanzi ebangeni elihlukahlukene ukusuka enkanyezini, kuhlanganisa nasemkhathini lapho iplanethi ingenzeka khona njengamanje.

Ngokwezibalo zesinye i-observatory, akukho ukuntuleka kwezinto ezingavuthiwe zokwakheka kwayo - ubuningi bothuli olutholakalayo buphindwe izikhathi eziyishumi nantathu zoMhlaba.

Ngakho-ke lolu cwaningo luzobonisa ukuthi ukuba khona kwamanzi kungathinta kanjani ukuthuthukiswa kwesimiso seplanethi, njengoba kwenza eminyakeni eyizigidi eziyizinkulungwane ezingu-4.5 edlule esimisweni sethu sonozungezilanga, amanothi e-Facini.

Kodwa-ke, ukuqonda kwendlela yokwakheka kwamaplanethi we-Solar System kuhlala kungaphelele.

Isithombe sika-Lucas Pezeta: https://www.pexels.com/photo/black-telescope-under-blue-and-blacksky-2034892/

- Ukukhangisa -

Okuningi okuvela kumbhali

- OKUQUKETHWE OKUKHETHEKILE -indawo_img
- Ukukhangisa -
- Ukukhangisa -
- Ukukhangisa -indawo_img
- Ukukhangisa -

Kumelwe ufunde

Izihloko zakamuva

- Ukukhangisa -